Mądrzejsze ode mnie głowy już dawno wymyśliły i opisały etapy emigracji. I chociaż od pewnego czasu naszą przeprowadzkę nazywam migracją, pomyślałam że postaram się w ten schemat jakoś wpasować. Wczoraj minęły dwa miesiące i to już nie są wakacje.W naszym mieście jest trochę Polaków. Część poznałam, a część rozponaję na ulicy po przekleństwach, serio. Prawda jest taka, że każda jednostka, która postanowiła wyjechać na stałe za granicę, miała inne początki.

Aśka pojechała w ciemno. Nie miała nagranej pracy, załatwionego mieszkania, ale nie miała też męża i dziecka, co w tej sytuacji nieco ratowało jej tyłek. Mieszkała kątem u poznanych przez internet ludzi i do pewnego czasu było jej całkiem przyjemnie. Zapewnione gniazdko, składowe jedzenie i podział opłat. Pracę znalazła niemal od razu, a dzięki temu po kilku miesiącach mogła już się przenieść na swoje.

Jagodę poznałam przez mojego męża. Ona z kolei poznała w Anglii fajnego faceta. Miała tu przyjechać na rok. Niedawno minęło dziesięć, a faceta już dawno nie ma. Od razu zamieszkała w wynajętym mieszkaniu, a potem postarała się o lokum od państwa. W sumie można powiedzieć, że teraz żyje jak pączek w maśle. Sama stworzyła sobie miejsce pracy.

Janusz emigrował z całą rodziną, pracuje w jednej z najlepszych restauracji i nigdy nie narzeka, chociaż nie wszystko mu się tu podoba. Pewnie dlatego, że w Polsce niewielki procent zarabia tyle, co on.

I na końcu my. Jak już wiecie, wyjeżdżaliśmy na raty. Najpierw mąż od razu do pracy, po trzech miesiącach ja z synem. Myślę, że to fajne rozwiązanie. W tym czasie ja załatwiałam sprawy nie cierpiące zwłoki w Polsce, a mąż organizował nasze przyszłe życie. Moją największą obawą była reakcja dziecka na zmianę miejsca zamieszkania z dużego domu, w którym znało każdy kąt na mieszkanie, którego nie znało żadne z nas. Zboczyłam z tematu. Wyróżnia się cztery fazy emigracji: przygotowania, ekscytacji, załamania i stabilizacji, które trwają około roku. Z tego trzy tytułowe mają miejsce już po wyjeździe.

Przygotowanie.

Mówią, że to podstawa, a odpowiednie przygotowanie pozwoli skrócić czas adaptacji w nowym miejscu nawet do pół roku. Przygotowanie obejmuje takie rzeczy, jak wynajęcie albo kupno mieszkania, zdobycie pracy, doszlifowanie języka czy poznanie kultury danego kraju, topografii miasta, do którego się wybieramy. Wiadomo, że decyzji o wyjeździe na dłużej lub na stałe, większość z nas nie podejmuje z dnia na dzień i cały proces przygotowawczy odbębniamy w Polsce, kontynuując niektóre wątki już na miejscu. Korespondencyjnie nie poznamy obcej nam kultury i tak prawdę mówiąc nawet rok to niewiele, ledwie liźnięcie tematu.

Anglia to nie drugi koniec świata, a Polska nie jest jakoś wybitnie zacofana, dlatego wiele rzeczy się po prostu nie różni. Pomijając krótkie rękawy w zimie, nawet ubieramy się podobnie, choć pamiętam zdjęcia z Londynu z lat 60. i 70. i moim zdaniem, wtedy te różnice były bardziej widoczne. Mówimy innym językiem, ale gestykulujemy dokładnie w ten sam sposób. Na pewno nie jest to kraj dla ludzi nietolerancyjnych. Akceptacja inności to podstawa funkcjonowania w miejscu, gdzie żyje mieszanka wszystkich możliwych narodowości, religii, a tęcza ma mniej kolorów niż ludzka skóra tutaj. W tym wypadku: czym skórka za młodu…

Ekscytacja.

Bez względu na to, czy coś jest fajne czy nie, możemy to postrzegać jako pozytywne doświadczenie, bo jesteśmy euforycznie nastawieni do zmian w życiu. To ma ścisły związek z pierwszym punktem. Jeśli mamy zapewniony fajny start, to faktycznie możemy zająć się odbiorem otoczenia z uśmiechem na twarzy, ale tak naprawdę przyjeżdżając w ciemno bez rodziny, mieszkania i pracy, chyba raczej ciężko o hurraoptymizm.

Wydaje mi się, że jestem jakimś drobnym zaprzeczeniem, bo pierwszy miesiąc przyprawiał mnie o rzewne łzy z powodu braku wystarczającej ilości języka polskiego, dwóch tygodni bez internetu i kompletnej nieznajomości asortymentu pobliskich sklepów w obliczu konieczności przygotowania normalnego obiadu. Faktycznie po pewnym czasie zaczęłam zwracać uwagę na te rzeczy, których brak w Polsce. Uśmiechy i rozmowy między obcymi ludźmi, piękna zabudowa i wspaniała pogoda. Ok, z pogodą żartowałam ;). Doskwierający nam deszcz i wiatr pozbawił złudzeń o początkach jak z bajki i odarł fazę ekscytacji…z ekscytacji. Nie wyzbyliśmy się zdolności trzeźwego osądu rzeczywistości, ale jest jedna rzecz, która do tej fazy pasuje idealnie.

Anglia daje mi natchnienie. To powiew pachnącej spalinami świeżości. Nowe miejsca, nowi ludzie, kompletnie nieznane nam wcześniej doświadczenia, to jedna wielka inspiracja. Mam w zanadrzu mnóstwo notatek, choć publikuję ostatnio rzadziej bo boję się, że w fazie załamania, o której za chwilę, natchnienia zabraknie. Wtedy będzie jak znalazł. W każdej cegle tkwi potencjał, każda ulica kryje w sobie historię. A do tego my piszemy swoją.

Wiecie co jest naprawdę fajne? My, dorośli, mamy uprzedzenia. Zawsze, choćby najdrobniejsze. Nasze dzieci to czyste karty i od nas zależy ile dobra wchłoną z otaczającego nas świata.

Załamanie.

Koniec radości i zderzenie się z codziennością. Nagle okazuje się, że nasze problemy niezależnie od miejsca zamieszkania, nie różnią się od siebie tak bardzo. Wielokulturowość zaczyna nam doskwierać, a w kość daje tęsknota za rodziną, przyjaciółmi i wszystkim tym, co zostawiliśmy „u siebie”. W moim przypadku to rodzina, przyjaciele i dom. Element fazy załamania, który faktycznie dostrzegam, to moment gdzie czujemy się wyobcowani. Na poczatku pomimo znajomości języka odnosi się wrażenie, że wszyscy mówią po chińsku. Jedni, gdy czegoś nie rozumiemy, uśmiechną się, inni popatrzą krzywo. Do tego musimy załatwiać mnóstwo urzędowych rzeczy, opierających się na innych niż znane przepisach.

Sadząc po tragiźmie, ten punkt jeszcze przede mną. W tej fazie najwięcej osób decyduje się na powrót do ojczyzny. Nie przeceniałabym jednak jej znaczenia, bo wszystko zależy od nas samych: jak byliśmy nastawieni do trudnego etapu w naszym życiu, jeszcze przed wyjazdem. Co nami kierowało, co chcemy osiągnąć i jak mocno dążymy do celu? Co tak naprawdę nas zaskoczyło, a z czym jesteśmy w stanie bez problemu się pogodzić? Dla mnie najtrudniejszą rzeczą jest tęsknota, ale nie popadajmy w paranoję: tanie loty, możliwość rozmowy przez komunikatory. Tego nie było 30 lat temu. Wtedy czekało się aż mąż pracujący za granicą wyśle kartkę na święta.

Pogodzenie.

Wyobraźcie sobie sytuację, że po pół roku nieobecności w Polsce wracacie, żeby zobaczyć się z rodziną. I okazuje się, że owszem, tęsknicie, ale za tym, co zostało na emigracji. Jesteście już urządzeni, macie zorganizowane życie, do którego się przyzwyczailiście. Ulubione miejsca na spacer, restauracje, znajomych z którymi jesteście związani. To poniekąd najprzyjemniejszy etap, w którym możemy się poczuć jak w domu.

Uświadomiłam sobie, że w naszej podróży przez świat wszystkie fazy mieszają się ze sobą. Raz osiągnięte poczucie stabilizacji, po chwili zmienia się w wyparcie, żeby w kolejnej stać się czymś ekscytującym. Po dwóch miesiącach, kiedy mam swoje utarte ścieżki, a nie wszystkie jeszcze poznałam wiem, że im dłużej tutaj będę, tym bardziej moje serce będzie się dzieliło. Fazę pogodzenia można osiągnąć po kilku latach życia na obczyźnie. A może to już będzie druga ojczyzna? I pytanie, które siedzi w mojej głowie: jeśli spędzimy tu dużo czasu, z którym krajem będzie utożsamiało się moje dziecko? Czy polskość będzie dla niego miała wartość? Odpowiecie, że to zależy ode mnie. I to będzie dobra odpowiedź. Dlatego już niedługo czeka nas pierwsza wycieczka do Polski.